JAJI MKUU AWAALIKA MAJAJI TANZANIA, UINGEREZA KUJADILI ATHARI ZA MFUMO HAKI JINAI

Na Faustine Kapama – Mahakama, Dodoma

Jaji Mkuu wa Tanzania, Mhe. Prof. Ibrahim Hamis Juma leo tarehe 31 Januari, 2022 amefungua Kongamano la wadau wa sheria na utoaji haki nchini ambapo amewahimiza washiriki wote kujadili jinsi mfumo wa haki jinai uliopo unavyoathiri wahanga na washitakiwa wa makosa ya jinai.

Amesema kuwa Kongamano hilo linalofanyika katika ukumbi wa Takwimu jijini Dodoma ni fursa mwafaka kwa Mahakama ya Jamhuri ya Muungano wa Tanzania na ile ya Uingereza kubadilishana uzoefu katika masuala mbalimbali, hususani maeneo ya mfumo wa haki jinai ambapo Mahakama zote mbili wanashiriki changamoto zinazofanana.

"Kwa mfano, hatua ya awali ya shauri la kijinai (committal proceeding) ni eneo ambalo sisi sote tunashiriki. Madhumuni ya msingi ya kuendesha mwenendo huu ni kuamua kama kuna ushahidi wa kutosha kumruhusu mtu anayetuhumiwa kwa kosa kusikilizwa mbele ya Jaji. Kwa nini basi, kuwa na mwenendo huu wenye nia njema ubadilike kuwa kichaka cha ucheleweshaji uliopitiliza nchini Tanzania?” amehoji Mhe. Prof. Juma.

Jaji Mkuu amesema kuwa wamekuwa wakikumbana na ucheleweshaji mkubwa wakati wa kuendesha hatua hizo za awali za mashauri ya jinai yanayosikilizwa na Mahakama Kuu, hivyo katika Kongamano hilo Mtaalamu kutoka Uingereza, Jaji Nic Madge ataweza kutoa uzoefu wake na namna nchi yake inavyofanya ili kuepuka ucheleweshaji huo.

Wawezeshaji wengine katika Kongamano hilo ni Jaji Mkuu Mstaafu wa Tanzania, Mhe. Mohamed Chande Othman, Majaji wengine wabobezi kutoka nchini Uingereza, Jaji Lain Bonomy na Nicholas Blake, Majaji wa Mahakama Kuu ya Tanzania, Mhe. Awamu Mbangwa, Mhe. Edwin Kakolaki na Mhe. Dkt. Zainab Mango pamoja na Kamishna Mstaafu wa Jeshi la Polisi Tanzania, Bw. Laurean Tibasana.

Jaji Mkuu ana imani kuwa washiriki wa Kongamano hilo watanufaika vya kutosha kutokana na mada mbalimbali zitakazowasilishwa na  Majaji na wadau wengine ambao wamebobea katika maeneno kadhaa yananyohusu haki jinai. Ametoa shukrani zake kwa Serikali ya Uingereza kwa kuendelea kutoa mchango wa kifedha kupitia mpango endelevu wa kupambana na rushwa (BSAAT).

"Kongamano la leo ni hatua muhimu katika kuimarisha ushirikiano ulioanza tangu mwaka 2017 katika Mkutano wa Chama cha Majaji na Mahakimu wa Jumuiya ya Madola (CMJA). Licha ya janga la UVIKO-19, tunatarajia kuendeleza shughuli mbalimbali, ikiwa pamoja na mafunzo, miaka mingi zaidi ijayo,” Jaji Mkuu amesema.

Awali, akizungumza katika Kongamano hilo, Mwenyekiti wa Baraza la Uongozi la Chuo cha Uongozi wa Mahakama Lushoto (IJA), Mhe. Dkt. Gerald Ndika, ambaye ni Jaji wa Mahakama ya Rufani amesema kuwa Programu hiyo iliyoandaliwa ni moja ya programu nyingi za maendeleo ya kitaaluma ambazo zimeundwa na Chuo kwa kushirikiana na washirika wake.

Mhe. Dkt. Ndika amesema kuwa Kongamano hilo ni ushuhuda wa wazi kwamba Chuo hicho kimekuwa kikijitahidi kutimiza majukumu yake chini ya Sheria ili kuboresha utoaji wa haki nchini kwa kutoa mafunzo yanayofaa kwa maafisa wa Mahakama na watumishi wengine.

Kongamano hilo limeandaliwa na Mahakama ya Tanzania kwa kushirikiana na Mahakama ya Uingereza na kuratibiwa na Taasisi ya Majaji Wastaafu nchini Uingereza iitwayo Slynn Foundation wakishirikiana na IJA kupitia ufadhili wa Programu ya Kitaifa ya Kuzijengea Uwezo Taasisi za Umma Tanzania zinazohusika na kuzuia na kupambana na Rushwa (BSAAT).

Kuandaliwa kwa Kongamano hilo ambalo litafanyika kwa siku moja ni sehemu ya hitihada za Mahakama ya Tanzania katika kuwajengea uwezo maafisa wa Mahakama na wadau wengine wa sheria ya haki nchini katika kutekeleza majukumu yao hususani utoaji wa haki jinai.

Mbali na maafisa wa Mahakama waliostafu na walioko kazini pamoja na Mahakama ya Uingereza, washiriki wengine katika Kongamano hilo ni Naibu Katibu Mkuu wa Wizara ya Katiba na Sheria na maafisa kutoka ofisi ya Taifa ya Mashtaka, Ofisi ya Wakili Mkuu wa Serikjali, ofisi ya Mkurugenzi wa Upelelezi wa Makosa ya Jinai na mwakilishi wa Mkurugenzi wa Taasisi ya Kuzuia na Kupambana na Rushwa (TAKUKURU).

Kongamano hilo ambalo ni sehemu ya maadhimisho ya Wiki ya Sheria nchini ambayo kilele chake ni tarehe 2 Februari, 2022, pamoja na mambo mengine, limelenga kujadili uboreshaji mbalimbali uliofikiwa na Mahakama ya Tanzania katika utoaji wa haki jinai pamoja na kubadilishana uzoefu wa namna haki jinai kwa wahanga na washitakiwa unavyofanyika kati ya Mahakama ya Tanzania na Mahakama ya Uingereza.

Hii ni mara ya pili Kongamano hili linafanyika baada ya lile la kwanza ambalo lilifanyika katika Wiki ya Sheria mnamo mwezi Februari 2020 jijini Dar es Salaam.

Jaji Mkuu wa Tanzania, Mhe. Prof. Ibrahim Hamis Juma akihutubia Kongamano linalojumuisha Majaji wa Mahakama ya Tanzania na Mahakama ya Uingereza kujadili, pamoja na mambo mengine, athari za mfumo uliopo wa haki jinai. Kongamano hilo limefanyika leo tarehe 31 Januari, 2022 katika ukumbi wa Takwimu jijini Dodoma.

Balozi wa Uingereza nchini Tanzania, Bw. David Concar akisisitiza jambo alipokuwa akiongea kwenye Kongamano hilo.

Mkuu wa Chuo cha Uongozi wa Mahakama Lushoto (IJA), Mhe. Dkt. Paul Kihwelo, ambaye ni Jaji wa Mahakama ya Rufani akitoa neno la ukaribisho katika Kongamano linalowaleta pamoja Majaji kutoka Mahakama ya Tanzania na Uingereza.

Mwenyekiti wa Baraza la Uongozi la Chuo cha Uongozi wa Mahakama Lushoto (IJA), Mhe. Dkt. Gerald Ndika akitoa neno la utangulizi katika Kongamano.

Meza Kuu, ikiongozwa na Jaji Mkuu wa Tanzania, Mhe. Prof. Ibrahim Hamis Juma (katikati waliokaa) ikiwa katika picha ya pamoja na sehemu ya Majaji wa Mahakama ya Rufani (juu) na Mahakama Kuu (chini) waliohudhuria Kongamano hilo.

Meza Kuu, ikiongozwa na Jaji Mkuu wa Tanzania, Mhe. Prof. Ibrahim Hamis Juma (katikati waliokaa) ikiwa katika picha ya pamoja na Majaji Wastaafu wa Mahakama ya Rufani na Mahakama Kuu waliohudhuria kwenye Kongamano.

Meza Kuu, ikiongozwa na Jaji Mkuu wa Tanzania, Mhe. Prof. Ibrahim Hamis Juma (katikati waliokaa) ikiwa katika picha ya pamoja na sehemu ya Majaji wa Mahakama Mahakama Kuu ( juu ) na Mahakama ya Rufani (chini) waliohudhuria Kongamano hilo.

Meza Kuu, ikiongozwa na Jaji Mkuu wa Tanzania, Mhe. Prof. Ibrahim Hamis Juma (katikati waliokaa) ikiwa katika picha ya pamoja na wawezeshaji kutoka Uingereza.

Meza Kuu, ikiongozwa na Jaji Mkuu wa Tanzania, Mhe. Prof. Ibrahim Hamis Juma (katikati waliokaa) ikiwa katika picha ya pamoja na Majaji Wastaafu wa Mahakama ya Rufani na Mahakama Kuu waliohudhuria kwenye Kongamano.

Meza Kuu, ikiongozwa na Jaji Mkuu wa Tanzania, Mhe. Prof. Ibrahim Hamis Juma (katikati waliokaa) ikiwa katika picha ya pamoja na wawezeshaji kutoka Uingereza.

Meza Kuu, ikiongozwa na Jaji Mkuu wa Tanzania, Mhe. Prof. Ibrahim Hamis Juma (katikati waliokaa) ikiwa katika picha ya pamoja na Maafisa Wandamizi wa Mahakama ya Tanzania waliohudhuria Kongamano hilo. Kutoka kushoto ni Msajili Mkuu, Mhe. Wilbert Martin Chuma, Mtendaji Mkuu, Prof. Elisante Ole Gabriel, Msajili wa Mahakama ya Rufani, Mhe. Kevin Mhina na Msajili wa Mahakama Kuu ya Tanzania, Mhe. Shamillah Sarwatt.

Sehemu ya Majaji wa Mahakama ya Rufani (juu na chini) waliohudhuria Kongamano hilo wakifuatilia mada.

Sehemu ya Majaji wa Mahakama Kuu ya Tanzania (juu na chini) waliohudhuria Kongamano hilo wakifuatilia mada mojawapo iliyokuwa inawasilishwa na wawezeshaji

Maafisa Wandamizi wa Mahakama ya Tanzania, ambao ni Msajili Mkuu, Mhe. Wilbert Martin Chuma (kushoto) na Mtendaji Mkuu, Prof. Elisante Ole Gabriel (wa pili kutoka  kushoto) wakiwa na Majaji Wastaafu wa Mahakama ya Rufani, Mhe. Sauda Msafiri na Mhe. Januari Msoffe (kulia) wakifuatilia moja ya mada zilizokuwa zinawasilishwa kwenye Kongamano hilo.

                                 (Picha na Faustine Kapama-Mahakama)